خودروهای هیبریدی!

 

خودروی هیبریدی بطور کلی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول خودروهایی که برای حرکت کردن از ترکیب دو یا چند منبع متفاوت قدرتی استفاده می‌کنند مانند موتور بنزینی و برقی . دسته دیگر خودروهای که از سوخت‌های متفاوتی نظیر گازهای پروپان، سی‌ان‌جی، هیدروژن یا انرژی خورشیدی برای تولید قدرت و حرکت استفاده می‌کنند.

نوع تکنولوژی‌های بکار رفته در طراحی و ساخت هر دو دسته خودروهای هیبریدی بستگی به سیاست‌ها و توانایی‌های شرکت سازنده دارد که همگی آنان برای یک هدف مشترک یعنی حداکثر بهره وری در مصرف سوخت با قدرت تولیدی بیشتر و مسافت حرکت طولانی‌تر با تعداد سوخت‌گیری کمتر را در کنار انتشار حداقلی گازهای گلخانه‌ای، دست به تولید و توسعه این نوع سیستم محرکی می‌زنند.

با توجه به تکنولوژی برتر دسته اول خودرو های هیبریدی در این نوشته ها سعی شده مختصر به این گروه پرداخته شود.

به طور کل می‌توان خودروهای هیبریدی این گروه را به عنوان خودرویی دوگانه با قدرت ترکیبی بین یک موتور درون سوز و یک موتور الکتریکی تشریح کرد که تنها با سوخت گیری موتور بنزینی، موتور الکتریکی هم توسط انرژی حرکتی موتور شارژ شده و با حرکت هر دو با هم یا تنها موتور الکتریکی، موجب صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش گازهای آلاینده محیط زیست می‌شوند.

سامانه کنترل لغزش در شروع حرکت ASR

 

معمولا حرکت در مسیر‌هایی که اصطکاک و چسبندگی سطح آنها مانند زمین یخی و برفی و یا زمین های چرب‌شده با آلودگی‌های غیر‌طبیعی، برای شروع حرکت کم است سخت بوده و منجر به بکسوات و لغزش خودرو به طرفین و یا حتی عدم حرکت ماشین خواهد شد. در اکثر ماشین آلات فاقد قفل دیفرانسیل، چرخش درجا یا همان بکسوات یک چرخ از یک محور، باعث می‌شود تا تمام حرکت وارده به دیفرانسیل بدلیل عدم وجود بار مقاوم به این چرخ منتقل گردد و چرخی که حتی تماس مناسبی با مسیر دارد نیز توانایی و امکان حرکت ماشین را نداشته باشد.

سیستم  ِای اس آر ((Acceleration Skid Regulation یا Automatic Spin Regulation یکی از ساز و کارهای کنترل حرکت چرخها و بهینه سازی حرکت ماشین در زمان آغاز حرکت می باشد. این سیستم که در واقع نوعی سیستم ضد‌لغزش(anti-slip regulation  ) محسوب می گردد در هنگام شروع حرکت و شتابگیری بویژه در شروع حرکت در جاده های لغزنده ، مسیرهای خیس ، برفی و یخی به کمک راننده می‌آید و وظیفه آن، جلوگیری از بکسوات و هدر رفت انرژی در شروع حرکت می باشد.

اکثر سازندگان معتبر خودرو و ماشین آلات سنگین ، این سامانه را جهت کاهش هزینه با ترمز ضد‌قفل ( ABS ) همخوان ‌کرده ، از سنسور‌های ترمز برای پایش بکسوات چرخ‌ها و از نیروی ترمز جهت کنترل آن استفاده می‌کند.

مبدل گشتاور ( تورک کانورتر یا توربین )

 

جهت استفاده از قدرت تولیدی موتور و تبدیل آن به حرکت ، می بایست آن را به سیستم انتقال قدرت منتقل کنیم. بسته به نوع جعبه دنده(مکانیکی_ اتوماتیک)سیستم  واسط بین موتور و گیربکس یا به عبارت بهتر نوع کلاچ  انتخاب می شود. در گیربکس های دستی از کلاچ های ا صطکاکی - صفحه ا ی ( دیسک و صفحه ) استفاده می شود.

در گیربکس های اتوماتیک از نوع دیگی از کلاچ که تحت تاثیر نیروی هیدرولیک کار می کند بنام مبدل های گشتاور (توربین) استفاده می شود. کلاچ واسط بین گیربکس و موتور بوده و وظیفه اصلی آن قطع و وصل نیرو از موتور به گیربکس و امکان توقف ماشین بدون خاموش شدن موتور می باشد. درخودروهای مجهز به جعبه دنده اتوماتیک، بعلت استفاده از سیال ( روغن ) هیچ نوع ارتباط مکانیکی مستقیم بین موتور و گیربکس در سیستم کلاچ وجود ندارد.

در نگاه اول ممکن است مبدل گشتاور کلاچی شلوغ و پرهزینه به نظر برسد ولی این مسئله در مقابل مزایای فراوان آن که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت چندان قابل توجه نمی باشد.