دلایل عمده خرابی ماشین آلات

با بررسی سوابق تعمیراتی ، خرابی و توقف ماشین آلات، می توان عوامل موثر بر بروز خرابیهای اضطراری و کاهش میزان عمر اجزاء ماشین را به پنج گروه کلی زیر دسته بندی نمود: 

الف ) بی توجهی به شرایط ظاهری ماشین:

وضعیت و شرایط ظاهری ماشین آینه گویای درصد سلامت ماشین می باشد ، عدم انجام بموقع و صحیح فعالیتهای نظافت، روانکاری و آچارکشی منجر به تسریع در فرسایش قطعات و کاهش عمرمفید آنها می گردد. به همین خاطر از این سه فعالیت بعنوان فعالیتهای موثر بر حفظ شرایط اساسی ماشین نامبرده می شود . این گروه از عوامل در حوزه ماشین آلات معدنی - عمرانی که قسمت اعظم آنها با خاک سر و کار دارند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. متاسفانه در بازدیدهای مختلف از سایت های معدنی ، راهسازی ، سدسازی و عمرانی کشور این عدم توجه به این نکته بسیار مهم کاملا مشهود می باشد.

 

ب ) عدم رعایت استانداردهای کاری ماشین آلات:

استانداردهای کاری ماشین آلات که توسط سازنده تعیین و ابلاغ می گردند ، پیشنهادات ساده سازنده  هستند که بمنظور استفاده کامل از ماشین و افزایش عمر آن می بایست رعایت گردند . بعنوان مثال تنظیم بودن باد لاستیک تاثیر زیادی بر افزایش عمر آن دارد و یا وجود مقدار و نوع مناسب روغن در مخزن روغن موتور و سیستم هیدرولیک ماشین، استفاده از مواد مصرفی باکیفیت مانند فیلترها ، آب رادیاتور و... ، تعویض به موقع مواد مصرقی ماشین و تنظیمات و بازدید های دوره ای ماشین بر وضعیت کارکرد تمامی اجزاء سیستم تاثیرمستقیم دارد. 

ج ) عدم رعایت استانداردهای بهره برداری از ماشین آلات:

عدم رعایت ظرفیت و توان ماشین و بکارگیری در شرایط غیر استاندارد و خارج از توان ماشین ( مانند بار بیش از 50 تن در تراکهای 35 تنی ) ، عدم تناسب ماشین با کار در نظر گرفته شده ، بکار گیری ماشین در فواصل و مسیرهای غلط ، عدم همخوانی ماشین آلات همکار با هم ، از نظر سرعت ، ارتفاع ، توانایی و... ( مانند بیل و دامپتراک ) ، بکارگیری دستگاه در موارد ممنوعه از طرف سازنده و... مواردی هستند که در بروز خرابی های پیش از موعد و کاهش عمر مفید دستگاه بسیار موثر هستند.

 

 

د ) عدم مهارت کافی در بهره برداری، تنظیم و راه اندازی ماشین آلات:

با توجه به تغییرات مکرر مدلهای جدید ماشین آلات و عدم آموزش و انتقال علوم جدید به رانندگان ، تعمیرکاران و مدیران ماشین آلات بسیاری از خرابیهای اضطراری ماشین آلات به سبب عدم مهارت کافی و اشتباهات انسانی افراد مرتبط با دستگاه ایجاد می گردد.

بنابراین افزایش سطح تخصص و مهارتها در حیطه های بهره برداری از ماشین، سرویس و تعمیر آن (از طریق اجرای آموزشهای تئوری و عملی ) تاثیر بسیار بالایی بر کاهش خرابیهای ماشین آلات خواهد داشت. 

و ) عدم رفع کامل علل بروز فرسایش:

بطور معمول تعمیرکاران در هنگام وقوع خرابی اضطراری تنها به رفع عیب و تعمیر قسمتها و قطعات آسیب دیده پرداخته و علل و عوامل مسبب وقوع خرابی مورد شناسایی قرار نمی گیرد. بعنوان مثال تعمیر انجام شده در مقابل شکستن یک شافت، معمولا تعویض شافت مذکور بوده و علل وقوع آن که ممکن است لقی یک یاتاقان، بروز لرزش های اضافی بعلت سائیده شدن چرخ دنده ها باشد و ... باشد ، ردیابی و مرتفع نمی گردد. 

عدم انجام این کار منجر به وقوع خرابیهای تکراری گردیده که در برخی موارد نیز به سبب تعدد تکرار بعنوان حالت عادی تلقی و برای آن نیز بودجه ای در نظر گرفته می شود. عوامل متعددی همچون نیاز به راه اندازی سریع ماشین برای جلوگیری از به تاخیر افتادن پروژه، مهارت ناکافی نیروی تعمیرکار و عدم وجود تیم کارشناسی مناسب برای تحلیل خرابیها و غیره در بروز این نقیصه موثر می باشد. در یک اقدام اساسی برای رفع این نقیصه لازم است که اقدامهای لازم برای دستیابی به دانش شناخت ارتباطات قسمتهای مختلف ماشین ، تحلیل خرابی ها  و روش صحیح عیب یابی ، استفاده از تکنیک های جدید کمک کننده در شناسایی عوامل خرابی و .... توسط مدیران ماشین آلات سایت های مختلف مدون و تحت نظارت قرار گیرد.

همانگونه که اشاره گردید عوامل پنجگانه فوق از دلایل کاهش عمرمفید ماشین آلات و افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات می باشد. میزان تاثیر عوامل مذکور زمانی آشکار می گردد که بدانیم هزینه های بهره برداری، نگهداری و تعمیر ماشین آلات عمرانی سهم قابل توجه ای از هزینه های اجرای پروژ ههای عمرانی (18 الی 65 درصد) را شامل می شود. 

برای کاهش و حذف عوامل یاد شده نیاز به منابع سخت ا فزاری (شامل کارگاهها و محیط تعمیراتی مناسب ، نیروی انسانی ماهر و متخصص، ابزار کار مناسب ، تجهیزات کافی و متناسب با نوع ماشین آلات و قطعات) و منابع نرم افزاری (شامل استانداردهای تعمیراتی دستگاههای مختلف ، فرایندها و روشهای ثبت و گردش اطلاعات و مهندسی نت، دستورالعملها، فرمها و نرم افزارهای تسریع کننده،  می باشد . ایجاد ارتباط صحیح بین اجزاء مذکور، یک سیستم نگهداری و تعمیرات (نت) مناسب را تشکیل خواهد داد.