گریس ها و اصطلاحات مربوطه ( Grease & Grease Technical Terminology )

 

گریس ها از نظر طبقه بندی زیر مجموعه روغنهای جامد دنده می باشد که مشابه سایر روغنها از طریق دو معیار کیفی و فیزیکی تقسیم بندی می شوند ، این دو معیار عبارتند از:  

- طبقه بندی براساس گرانروی

- طبقه بندی بر اساس سیستم کیفی  

۱- انجمن نفت آمریکا API

انجمن نفت آمریکا براساس کارآیی و موارد کاربرد, طبقه بندی سطوح کیفی روغنهای دنده خودرو را طبق جدول ذیل اعلام نموده است که برخی از استانداردهای ارتش آمریکا (MIL) نیز در کنار آن آمده است.    

  

-2 طبقه بندی گریسهابراساس گرانروی :( SAE)

این طبقه بندی براساس اندازه گیری گرانروی روغن در دو درجه حرارت بالا و پایین بنا شده است.گرانروی های اندازه گیری شده در درجه حرارتهای بالا در دمای 40 درجه سانتیگراد و 100 درجه سانتیگراد مربوط به خواص سایشی، صدا و نشتی روغن می باشد. 

  

گریس یک فرآورده  ای نیمه جامد تا جامد می باشد که با غلیظ کردن روغن پایه با استفاده از مواد تغلیظ کننده ساخته می شود. ( گریس به دستی از  روغن ها اطلاق می گردد که  دارای  گرانروی  140 تا 250 باشند. ) گریس ها و  روغنها جامد دارای اهداف (Thickener) مشابهی برای به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش بین سطوح متحرک می باشند. مشخصات ذکر شده در ذیل مزایای برتری کاربرد گریس نسبت به روغنها است ، ولی دو نقطه ضعف عمده یعنی عدم خنک کنندگی و همچنین نداشتن خاصیت پاک کنندگی باعث محدودیت در بکار گیری گریس ها می گردد. 

- تعداد دفعات کمتر روانکاری 

- سهولت بکارگیری 

- منتفی شدن نشتی با استفاده از خاصیت آب بندی گریس ها 

- کارآیی بهتر در شرایط دما و فشار بالا 

- قابلیت ماندگاری در محل روانکاری شده 

- ساده تر شدن طراحی سیستم های روانکاری  

  اصطلاحاتی که در بررسی و توضیح گریس ها بکار برده می شوند به شرح ذیل می باشند.  

 

(Penetration & Consistency) -1 نفوذ پذیری و قوام 

نفوذ پذیری معیاری نسبی از سفت بودن گریس است. این آزمون اغلب پس از واردکردن فشار و ضربه به گریس انجام می شود و نتیجه به عنوان نفوذ پس از کار خوانده می شود, چون قوام گریس در موقع کار به دلیل خرد شدن الیاف از بین می رود و گریس نرم می گردد در نتیجه نفوذ پذیری آن زیاد می شود, این اصطلاح برای تقسیم بندی گریس ها از حالت مایع به جامد طبق جدول شماره 15 به کار می رود. 

(Drop Point) -2 نقطه قطره ای شدن 

نمایانگر درجه حرارتی است که الیاف گریس به تدریج ذوب شده و گریس حالت نیمه جامد خود را از دست داده و با بالا رفتن درجه حرارت تبدیل به مایع می گردد. 

(Texture) -3 بافت 

,(Buttery) گریس ها را بر اساس طول و ضخامت الیاف آنها به چند دسته کره ای تقسیم بندی می (Stringy) و ریش ریش ,(Long) بلند ,(Short) کوتاه ,(Soft) نرم کنند که هر یک کاربرد ویژه ای دارند. 

(Color) -4 رنگ 

 رنگ گریس ناشی از رنگ روغن بکار رفته درآن یا مواد افزودنی می باشد که در هر صورت به کیفیت محصول ارتباطی ندارد. 

(Filler) -5 پرکننده 

 پرکننده ه ا موادی هستند جزء روانکارهای جامد با اندازه خیلی ریز که در برخی از گریس ها برای ایجاد کاربردهای ویژه بکار می روند. 

(Service Life) -6 عمر کاری

طول عمر مؤثر گریس و فواصل زمانی که بایستی نسبت به تعویض گریس در شرایط ویژه عملیاتی اقدام نمود. 

 ( Resistance to Softening Room Temperature) -7 مقاومت مکانیکی در دمای محیط 

این ویژگی تا حدود زیادی نشان دهنده عمر گریس در درجه حرارتهای معمولی بوده و میزان مقاومت در حفظ ساختار ژلاتینی را نشان می دهد. 

(Water Resistance) -8 مقاومت در برابر آب

گریس ها در برابر آب رفتارهای متفاوتی دارند. برخی از آنها در حضور آب و یا در محیط های مرطوب در حین کار تشکیل امولسیون می دهند و کلیه خواص روانکاری خود را از دست می دهند. در صورتیکه برخی دیگر در برابر آب کاملاً مقاوم بوده و برای روانکاری در محیط های مرطوب مناسب می باشند. 

 9- (Max. Continuous Usable Temperature) حداکثر دمای عملیاتی مجاز در دستگاه

بیشترین درجه حرارتی که می توان گریس را بطور مداوم به کاربرد که در واقع نشانگر حداکثر کارآیی گریس در بالاترین دمای قابل تحمل می باشد. 

(Reversibility Respect to Temperature Fluctuations)-10 قابلیت حفظ ساختار در مقابل گرم و سرد شدن متوالی

این ویژگی نشاندهنده میزان برگشت پذیری گریس به حالت ژلاتینی اولیه خود, نسبت به تغییرات درجه حرارت و یا ذوب و انجماد مکرر است. برخی از گریس ها, با بالا رفتن دمای عملیاتی دستگاه و نزدیک شدن به نقطه ذوب, متلاشی و از هم پاشیده می گردند. در این شرایط بایستی بی درنگ اقدام به تعویض گریس نمود, اصطلاحاً چنین گریس هایی را برگشت ناپذیر می خوانند. گریس هایی که مجدداً حالت ژلاتینی خود را به دست می آورند مانند گریس پارس ماهان, برگشت پذیر می نامند. 

(pumpability) -11 قابلیت پمپ شدن در سیستم های مرکزی 

اگر گریس در دمای پایین خیلی چسبنده و سفت گردد سیستم های روانکاری مرکزی که گریس را به ماشین آلات پمپ می کنند با مشکل مواجه می شوند. 

(Resistance to Extreme Pressure) -12 مقاومت در برابر فشار بالا

اصولاً با افزایش بار و فشار ، گریس خود را از بین قطعات فلزی کنار کشیده و اجازه می دهد دو قطعه فلزی با هم تماس پیدا کنند. این مسئله توام با جوش خوردگیهای موقت و جدا شدن های متوالی باعث فرسایش شدید قطعات می گردد.  لذا از مواد افزودنی خاص برای افزایش مقاومت گریس در برابر فشار استفاده می شود، تا با تشکیل لایه های مقاوم از سایش جلوگیری گردد. 

(Grease Compatibility) -13 سازگاری گریس ها

انواع گریس ها بدلیل دارا بودن ماده تغلیظ کننده متفاوت معمولاً با هم سازگاری ندارند بدین معنی که نمی توان از آنها همزمان با هم استفاده نمود مانند گریس های بنتونیت و لیتیمی.