نگاهی به پر کاربردترین ماشین آلات معدنی و راهسازی

انجام پروژه های معدنی و صنعت ساخت و ساز به خصوص پروژه های بزرگ نظیر سد، راه، سیستم های انتقال آب، ساختمان و بسیاری دیگر از پروژه های عظیم در عصر حاضر با تحولات بی سابقه ای مواجه بوده است .

دو عامل مهم در موفقیت و صرفه اقتصادی یک پروژه را می توان جدای از نیروی انسانی انتخاب روش صحیح انجام پروژه و بکارگیری ماشین آلات و تجهیزات مناسب دانست. وجود ماشین آلات متنوع ، کاربردی و متناسب با امور مختلف و قابلیت مانور سریع آنها سبب تسریع و تسهیل در راهبری و انجام فازهای مختلف پروژه ها خواهد گردید.

همانگونه که در سطر فوق ذکر شد شناخت انواع روش های مختلف اجرای پروژه و انواع ماشین آلات و تجهیزات مدرن این صنعت و نحوه صحیح انتخاب و استفاده از آنها، می تواند نقش موثری و بسزایی در موفقیت طرح ها و تسریع در انجام پروژه ها داشته باشد. همچنین می توان ادعا کرد قسمت عمده ای از هزینه پروژه ها ( تا 60 درصد بسته به نوع پروژه ) مربوط به ماشین آلات و تجهیزات می باشد .

از اینرو یکی از عوامل بسیار مهم در انجام موفق طرح ها و پروژ ها نقش ماشین آلات و تجهیزات و به تبع آن نحوه انتخاب و مدیریت صحیح آنها می باشد.

متاسفانه نه تنها در ایران بلکه در دنیا چه از نظر مباحث نظری و چه عملی (کارگاهی) اطلاعات جامع و کاملی در مورد تمام ماشین آلات و تجهیزات مربوطه ، موارد کاربری، انواع، مشخصات فنی، نحوه انتخاب مناسب، سرویس و نگهداری، ایمنی و سایر موارد مربوط وجود نداشته و تنها چند مرجع ،آن هم با تکیه بیشتر در مورد ماشین آلات مربوط به عملیات خاکی وجود دارد.

طبق آمار رسمی کشور آمریکا راندمان ماشین آلات بخش معدنی و راهسازی به ترتیب 81 و 74.5 می باشد در حالی که طبق برآورد و بررسی های انجام شده، راندمان واقعی ماشین آلات در ایران حداکثر 50 درصد می باشد.

 

دلایل این موضوع را می توان به شرح ذیل بیان نمود :

1- اطلاعات نظری بسیار کمی درباره انواع ماشین آلات نوین و همچنین اطلاعات کارگاهی واقعی بسیار اندکی در مورد ماشین آلات موجود در کشور وجود دارد.

2- در کشور ما مدیریت ماشین آلات و تجهیزات (اعم از مسائل خرید، انتخاب نوع ماشین آلات و تجهیزات مناسب، بهره برداری، نگهداری ) به صورت مناسب ، تخصصی و توسط افراد خبره صورت نمی گیرد.

3- سیستم های تعمیر و نگهداری ماشین آلات در اکثر پروژه ها سنتی و بسیار ضعیف بوده و پرسنل متخصص و کار آزموده با دانش کافی در ابعاد مدیریت، سازماندهی، راهبری و پشتیبانی از نظر کمی و کیفی وجود ندارد.

4- دانش بکارگیری ، اپراتوری و راهبری دستگاهها ، تجربی ، ناقص و در بسیاری از موارد ناکافی می باشد.

5- آموزش های بسیار محدود و کمی در بحث استفاده ، شناخت ، سرویس ، بهره برداری و تعمیرات دستگاههای نوین صورت می پذیرد. 

دسته بندی ماشین آلات :

بطور کلی ماشین آلات به دو دسته : ماشین آلات سبک و سنگین دسته بندی می گردند.

هریک از دسته های فوق با توجه به اینکه برای چه شرایط جاده ای ساخته شده اند به دو دسته :

ماشین آلات  جاده ای ( ON-Road ) و ماشین آلات خارج از جاده ( Off-Road ) تقسیم می شوند.

دسته سبک به سه زیر مجموعه تقسیم می شود :

1- ماشین های سواری ( Sedan&Cope  )

2- ماشین های شاسی دار ( SUV )

3- ماشین های تجاری ( Commercial)    

ماشین های سنگین به پنج زیر مجموعه تقسیم می شوند :

1- ماشین های عمومی یا خدماتی یا سایز کوچک(   Utility or Small size  )

2- ماشینهای راهسازی و عمرانی  یا سایز متوسط (Construction or Medium size  )

3- ماشینهای معدنی  یا سایز بزرگ  ( Mining or Heavy duty or Earth mover  )

4- ماشینهای با کاربری خاص (Special )

5- ماشینهای کشاورزی ( Field & Agriculture )

توجه : دسته بندی فوق کلی بوده و ممکن است در بعضی از منابع با کمی اختلاف درج شده باشد.

در ادامه این مطلب دستگاههای پر کاربرد مانند بلدوزر ، بیل ، لودر ، دامپتراک ، گریدر ، اسکریپر ، دامپر و غلتک بطور خلاصه در پست های جداگانه تشریح خواهند گشت.